Leerlijn Burgerschap

Wat is een leerlijn?

Een leerlijn is een overzicht van de verschillende opeenvolgende stappen in een leerproces op basis van leerresultaten of doelen. 

Een leerlijn kunnen we dus beschouwen als een beredeneerde opbouw van tussendoelen en inhouden, leidend naar een einddoel met aandacht voor de werk- en evaluatievormen.
Strijker A.

Het doel van een leerlijn is niet een vermindering van de complexiteit van de kennis maar een stapsgewijze opbouw naar meer complexe onderwijsdoelen. Een leerlijn helpt verder om overlap in minimumdoelen te vermijden en een duidelijke communicatie naar (toekomstig) personeel.

  • Horizontaal: opbouw van een jaar, mogelijks volgens een bepaalde taxonomie (beredeneerde opbouw) (link) bepaalde inhouden aanbieden zodat een optimaal leerresultaat bekomen wordt. Voor verdere informatie: verwijzen boek 
  • Verticaal: Een leerlijn kan ook over de jaren en graden heen opgebouwd worden. Dit garandeert een consistente opbouw over de jaren heen. Daarmee wordt ook een duidelijk overzicht gegeven van welke minimumdoelen in welke jaren behaald zullen worden. In zo'n leerlijn kan er ook gekozen worden om van een aantal van de bouwstenen prioriteiten (zie hieronder) te maken. 

 

Voordeel van een leerlijn is om duidelijk en helder te hebben waar en hoe welke minimumdoelen bereikt worden MAAR ook waar en hoe deze niet bereikt worden.

Visualisaties (link) van een leerlijn zorgen voor duidelijke communicatie naar de betrokken docenten toe. 

 

Wil je zelf een leerlijn opbouwen? Dan is een beginscan rond burgerschap een essentieel startpunt. Met onze beginanalyse kan je een eerste stap op weg naar je eigen leerlijn zetten. Verdere ontwikkeling van de leerlijn kan gebeuren in een ontwikkelgroep.

Prioriteiten stellen in een leerlijn

Door de maatschappelijke relevantie van de burgerschapsdoelen, kunnen scholen er ook voor kiezen om van bepaalde burgerschapsdoelen prioriteiten te maken. Hieronder volgen de twee belangrijkste redenen aan waarvoor scholen kozen om prioriteiten te stellen. 

 

Een school kan prioriteiten stellen in haar leerlijn om zo een bepaalde (of meerdere) bouwste(e)n(en) als centrale pijler(s) te nemen:

  • Op basis van hun doelgroep: een school kan ervoor kiezen om nadruk te leggen op één van de bouwstenen vanuit een nood binnen haar doelpubliek of om haar diversiteit te vieren. 

 

  • Op basis van het pedagogische project van hun school: een school kan ervoor kiezen om nadruk te leggen op één van de bouwstenen vanuit de visie of cultuur die er op de school heerst. 
Ik vermoed dat dat vooral begonnen is vanuit onze jongeren die dat ook wel best kwetsbaar zijn op zichzelf vanuit hun thuissituaties maar ook vanuit het cognitieve. Om hen daarin te empoweren (versterken) letterlijk, daar is ook wel een leerlijn voor uitgewerkt.
Directrice over Empowerment dagen

Aan de slag met een leerlijn

- Start met een beginanalyse

- Kies duidelijke prioriteiten (op basis van identiteit school of doelgroep)

- Zorg voor een duidelijke opbouw (te algemeen)

- Geef niet enkel kennisdoelen weer in de leerlijn maar ook waarden, attitudes en vaardigheden

- Maak een duidelijk onderscheid in werkvormen en evaluatievormen

- Duid een verantwoordelijke/coördinator aan voor de leerlijn  met duidelijke taken

- Betrek alle lesgevers in een overleg rond leerdoelen, werkvormen en toetsing binnen de leerlijn (Voor meer tips over overleg zie (link))

- Probeer de leerlijn visueel (link) voor te stellen voor duidelijke communicatie

- ...

Inspirerende voorbeelden

Dus we kunnen daar [burgerschap] wel zelf nog een zwaartepunt in kiezen. Zo pakken wij dat deel van die vakdoorbrekende minimumdoelen eigenlijk aan. We gaan zien: in welke vakken komt dat effectief aan bod? Kunnen we daar misschien een project van maken dat dat niet lukraak doorheen het jaar toevallig daar eens aan bod komt en toevallig daar, maar dat we daar een soort leerlijn in kunnen steken.
Coördinator Burgerschap
Nu is het soms bij zedenleer, PAV, dat je dezelfde thema’s aankaart en dat leerlingen zeggen: ‘Ja, het gaat weeral over hetzelfde.’ Dus dat moet je ook wel bewaken natuurlijk, maar dat kan alleen maar door een goed plan (lees: een leerlijn) en een team dat weet wanneer ze welke les daarover gaan geven en dat vraagt wel een inspanning.
Coördinator Burgerschap over overlap onderwerpen
Remote video URL